Pattaya Information

เมืองพัทยามีประวัติความเป็นมาอันยาวนานและน่าสนใจ โดยมีจุดเริ่มต้นจากเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์

ยุคก่อตั้ง

– พ.ศ. 2310 : ก่อนเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่า 2 เดือน พระยาตาก (สิน) ซึ่งขณะนั้นเป็นพระยากำแพงเพชร ได้นำกำลังพล 500 คน เดินทัพจากค่ายวัดพิชัยมุ่งหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้
– ระหว่างทาง พระยาตากได้หยุดพักทัพที่บริเวณหน้าวัดใหญ่อินทราราม (ปัจจุบัน) และเคลื่อนทัพต่อมายังบ้านหนองไผ่ (ปัจจุบันอยู่บริเวณด้านหลังสถานีตำรวจภูธรเมืองพัทยา)
– ณ ที่นั่น นายกลม ผู้นำท้องถิ่น ได้นำกำลังมาต้อนรับและสวามิภักดิ์ต่อพระยาตาก

ที่มาของชื่อ “พัทยา”

– ชาวบ้านเรียกบริเวณที่พระยาตากตั้งทัพว่า “ทัพพระยา”
– ต่อมาเพี้ยนเป็น “พัทธยา” โดยมีความหมายเชื่อมโยงกับ “ลมพัทธยา” ซึ่งเป็นลมที่พัดจากทิศตะวันตกเฉียงใต้ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือในต้นฤดูฝน
– ปัจจุบันสะกดเป็น “พัทยา”

การพัฒนาสู่เมืองท่องเที่ยว

– 29 มิถุนายน 2502: จุดเปลี่ยนสำคัญเมื่อทหารอเมริกันจากฐานทัพในนครราชสีมาเดินทางมาพักผ่อนที่ชายหาดพัทยา
– ทหารอเมริกันเช่าบ้านพักตากอากาศของพระยาสุนทรบริเวณตอนใต้ของหาดพัทยา พักผ่อนเป็นงวดๆ ละ 1 สัปดาห์
– เหตุการณ์นี้เป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาพัทยาจากหมู่บ้านชายทะเลที่สงบเงียบสู่แหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงระดับโลก

พัฒนาการทางการปกครอง

เมืองพัทยาได้ผ่านการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองหลายครั้ง สะท้อนถึงการเติบโตและความสำคัญที่เพิ่มขึ้น

1. พ.ศ. 2499: จัดตั้งสุขาภิบาลนาเกลือ ครอบคลุมพื้นที่เฉพาะตำบลนาเกลือ
2. พ.ศ. 2507: ขยายเขตสุขาภิบาลไปถึงพัทยาใต้ รวมพื้นที่ประมาณ 22.2 ตารางกิโลเมตร
3. 29 พฤศจิกายน 2521: ยกฐานะเป็น “เมืองพัทยา” ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. 2521
– รูปแบบการปกครองพิเศษ (City Manager)
– มีฐานะเทียบเท่าเทศบาลนคร
4. 30 พฤศจิกายน 2542: ปรับเปลี่ยนรูปแบบการปกครองตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. 2542
– สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 ที่กำหนดให้ผู้บริหารท้องถิ่นและสภาท้องถิ่นมาจากการเลือกตั้ง

ที่ตั้งและอาณาเขต

ตำแหน่งที่ตั้ง
– ตั้งอยู่ในอำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี
– อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 150 กิโลเมตร
– พิกัดภูมิศาสตร์: 13° เหนือ, 101° ตะวันออก
– ที่อยู่: เลขที่ 171 หมู่ 6 ถนนพัทยาเหนือ ตำบลนาเกลือ อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี 20150

อาณาเขต
– ทิศเหนือ: ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลบางละมุงและเทศบาลตำบลหนองปลาไหล (แนวคลองกระทิงลาย)
– ทิศใต้: ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลห้วยใหญ่และเทศบาลตำบลนาจอมเทียน
– ทิศตะวันออก: ขนานไปกับถนนสุขุมวิท (ห่างประมาณ 900 เมตร) ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลหนองปลาไหลและเทศบาลเมืองหนองปรือ
– ทิศตะวันตก: ขนานกับแนวชายฝั่งทะเลไทย

พื้นที่และการแบ่งเขตการปกครอง

พื้นที่โดยรวม
– พื้นที่ทั้งหมด: 208.10 ตารางกิโลเมตร (130,062.50 ไร่)
– พื้นดิน (รวมเกาะล้าน): 53.44 ตารางกิโลเมตร (33,400 ไร่)
– พื้นน้ำ: 154.66 ตารางกิโลเมตร (96,662.50 ไร่)
– เกาะล้าน: 4.07 ตารางกิโลเมตร (2,543.75 ไร่)
– ความยาวชายหาด: ประมาณ 15 กิโลเมตร

การแบ่งเขตการปกครอง

เมืองพัทยาประกอบด้วยพื้นที่จาก 4 ตำบล:
1. ตำบลนาเกลือ: หมู่ 1, 2, 3, 4, 5, 6 และ 7 (เกาะล้าน)
2. ตำบลหนองปรือ: หมู่ 5, 6, 9, 10, 11, 12 และ 13
3. ตำบลห้วยใหญ่: หมู่ 4 (บางส่วน)
4. ตำบลหนองปลาไหล: หมู่ 6, 7 และ 8

ลักษณะภูมิประเทศ

เมืองพัทยามีลักษณะภูมิประเทศที่หลากหลาย ประกอบด้วย:

ภูมิประเทศหลัก

– พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่เนิน มีที่ราบน้อย
– ที่ราบสำคัญเป็นที่ตั้งของย่านพาณิชยกรรม แหล่งการค้า และบริเวณที่พักอาศัย

เนินเขา
– ล้อมรอบด้วยเนินเขาเตี้ยๆ สูงไม่เกิน 100 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง
– ทางทิศเหนือมีเนินเขาสูงประมาณ 35 เมตร
– ถัดลงมาเป็นเขาน้อย เขาตาโล และเขาเสาธงทอง สูงประมาณ 65 เมตร
– เขาพัทยาทางด้านทิศตะวันตก สูงประมาณ 98 เมตร

ที่ราบ
– ที่ราบตอนบน: ส่วนใหญ่เป็นบริเวณนาเกลือ ซึ่งเป็นที่ตั้งของศูนย์กลางชุมชน
– ที่ราบตอนล่าง: เป็นแถบยาวขนานไปกับชายฝั่งทะเล ห่างจากชายฝั่งประมาณ 1 กิโลเมตร

แหล่งน้ำธรรมชาติ
– มีลำน้ำขนาดเล็กหลายสาย เช่น คลองนาเกลือ คลองเสือแผ้ว คลองพัทยา
– ลำน้ำมักตื้นเขินในช่วงฤดูแล้ง

เกาะ
– มีเกาะในเขตการปกครอง ห่างจากชายฝั่งทะเลประมาณ 8 กิโลเมตร
– เกาะสำคัญ ได้แก่ เกาะล้าน เกาะครก และเกาะสาก

สภาพธรณีวิทยา

พื้นที่เมืองพัทยาประกอบด้วยหินประเภทต่างๆ ดังนี้:

1. ตะกอนลำน้ำและหินกรวด:
– เกิดในยุคควอเทอร์นารีถึงปัจจุบัน
– พบมากทางตอนบนของพื้นที่เมืองพัทยา

2. หินแกรนิตและแกรโนดิโอไรท์:
– เป็นหินอัคนีเกิดในยุคไทรแอสสิก
– พบเห็นได้ทั่วไป โดยเฉพาะริมชายฝั่งทะเล

3. หินแกรนิต:
– เป็นหินอัคนีเกิดในยุคคาร์บอนิเฟอรัส
– พบทางด้านตะวันตกของเมืองพัทยา เป็นแนวยาวขนานกับถนนสุขุมวิท

4. หน่วยหินกาญจนบุรี:
– เป็นหินตะกอนและหินแปรเกิดในยุคคาร์บอนิเฟอรัส ยุคดีโวเนียน และยุคไซลู

ลักษณะภูมิอากาศ

เมืองพัทยามีลักษณะภูมิอากาศแบบร้อนชื้น แบ่งออกเป็น 3 ฤดูกาลหลัก:

ภาพรวมสภาพอากาศ
– อุณหภูมิเฉลี่ยโดยรวม: ประมาณ 24.3 องศาเซลเซียส
– หน้าร้อน: ไม่ร้อนมาก
– หน้าหนาว: ไม่หนาวมาก (อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยประมาณ 18 องศาเซลเซียส ในเดือนธันวาคม)

ฤดูกาล

1. ฤดูหนาว (กลางเดือนพฤศจิกายน – กลางเดือนกุมภาพันธ์)
– ได้รับอิทธิพลจากลมตะวันออกเฉียงเหนือ
– ความชื้นสัมพัทธ์: ประมาณ 50%
– อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึกได้: 14.6 องศาเซลเซียส (24 ธันวาคม 2542)

2. ฤดูร้อน (กลางเดือนกุมภาพันธ์ – กลางเดือนพฤษภาคม)
– อาจมีฝนตกและพายุลมแรงบ้าง โดยเฉพาะในเดือนเมษายน
– ความชื้นสัมพัทธ์: ประมาณ 75%
– อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึกได้: 37.3 องศาเซลเซียส (17 มีนาคม 2534)

3. ฤดูฝน (กลางเดือนพฤษภาคม – กลางเดือนตุลาคม)
– ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้
– ช่วงฝนชุกที่สุด: ปลายเดือนกันยายนและเดือนตุลาคม
– ความชื้นสัมพัทธ์: ประมาณ 90%
– ปริมาณฝนสูงสุดใน 24 ชั่วโมงที่เคยบันทึกได้: 128.7 มิลลิเมตร (5 สิงหาคม 2544)

สถิติภูมิอากาศปี 2558
– อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด: 35.5 องศาเซลเซียส (เมษายน)
– อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด: 20.4 องศาเซลเซียส (มกราคม)
– ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยสูงสุด: 84% (ตุลาคม)
– ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยต่ำสุด: 71% (ธันวาคม)

ลักษณะลมประจำถิ่น
– ลมพัทธยา: ลมที่พัดจากทิศตะวันตกเฉียงใต้ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือในต้นฤดูฝน

ข้อมูลภูมิอากาศนี้มาจากสถานีอุตุนิยมวิทยาชลบุรี (พัทยา) ณ มกราคม 2559